«Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε
Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη…»
Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον Εστί
«Σ’αγαπούμε… Να μας αγαπάς, μπαρμπ’Αλέξανδρε…»
Σαν ταπεινό αφιέρωμα στο μεγάλο Σκιαθίτη,
τον «ανίατον ερώντα»,
τον ανυπέρβλητο ζωγράφο της ανθρώπινης ψυχής,
εκατό χρόνια μετά την κοίμησή του
δεν έχουμε άλλη προσφορά στη μνήμη του
παρά τα έργα των χεριών μας.
Όσα ο ίδιος ζωγράφισε «μετά στοργής»
πάνω στο χαρτί – μα πρώτα πάνω στην ψυχή μας.
Όχι δικά μας, επομένως, μα δικά του έργα.
Εμείς απλώς του τα αφιερώνουμε.
Στην άγια, παθιασμένη, πάσχουσα, παιδική ψυχή του.
Οι συμμετέχοντες ζωγράφοι
«Θέλω τα κόκαλά μου να ξεκουραστούν στη γη που μ’ εγέννησε και σκλάβωσε την αγάπη της ψυχής μου: τη Θεσσαλία. Εκεί, στον ατέλειωτο κάμπο της, πλάι στα νερά του Σαλαμπριά, σ’ ένα χωράφι μέσα στα τόσα χωράφια, να σκάψουν ένα λάκκο και να με θάψουν. Ούτε μνήμα, ούτε σταυρό. Μόνο πάνω απ’ το κεφάλι μου να φυτέψουν μια φτελιά, για να σκιάζει τον ύπνο μου.
Κάθε χινόπωρο, το αλέτρι να περνάει πάνω απ’ το χώμα του τάφου μου. Κι ένας καραγκούνης να σκορπάει με απλοχεριά το χρυσό σπόρο. Έτσι θέλω.
Σαν έρθει πάλι ο Θεριστής, μια καραγκούνα με ατσαλένιο δρεπάνι να θερίζει το στάρι που φύτρωσε πάνω στο κορμί μου. Να το μαζώνει στη ποδιά της, να το αλωνίζει, να το λιχνίζει. Έτσι θέλω.
Κι ύστερα αυτό το στάρι - δυο χούφτες στάρι - να το βάνουν σ’ ένα σακούλι και να το στέλνουν στη Σκιάθο: να το κάνουν κόλλυβα για την ψυχή του Παπαδιαμάντη.
Έτσι θέλω.»
Μ. Καραγάτσης, Γιούγκερμαν
«Ο Παπαδιαμάντης είναι «ο ποιήσας και διδάξας» κι εμείς καθόμαστε και λέμε πως είναι λογοτέχνης! Γιατί πιστεύουμε στην ψευτιά που λέγει «η τέχνη για την τέχνη». Αυτή την καρδιά την συντετριμμένη, αυτόν τον ταπεινόν και ησύχιον και τρέμοντα τους λόγους του Θεού, τον κάναμε μέγαν άνδρα και τον δοξάζουμε με φανταχτερές γιορτές. Εκείνος έζησε «ως στρουθίον μονάζον επί δώματος», εκείνος έλεγε με σιγανή φωνή «ψάλλατε συνετώς» κι εμείς ίσως να βάλουμε τενόρους και μπάσσους να τραγουδάνε απάνω στο μνήμα του. Ας μην ταράζουμε τον «κεκοιμημένον», αλλά ας μπούμε μέσα στον εαυτό μας για να βρούμε «τον καλόν μαργαρίτην» που βρήκε και εκείνος.»
Φώτης Κόντογλου, Παρνασσός 1962
«Τ’ αμπέλια και τα κύματα, οι άνεμοι και τα πλεούμενα που αυλακώνουν νύχτα μέρα τις ιστορίες του δε χρησιμεύουν σαν απλό φόντο στους ήρωές του. Είναι τα συγκεκριμένα α ν ά λ ο γ α των αισθημάτων του… Ακριβώς όπως οι γέροντες κι οι γερόντισσες, οι καπετάνιοι κι οι ψαράδες, οι κοπέλες και τα παιδιά, γίνονται κι εκείνα στα χέρια του άλλες τόσες καθαρές μονάδες, που αστράφτουν σαν ασημένια κέρματα και βγάζουν, εάν τα χτυπήσεις, τον ίδιο καθαρόν ήχο με τις ανθρώπινες ψυχές».
Οδυσσέας Ελύτης, Η μαγεία του Παπαδιαμάντη
- Αλεξίου Τζένη
- Ayoub, Yvonne
- Brasan,
- Γκλιγκόριτς Σουζάνα
- Διολέττα – Τηλιοπούλου Χρύσα
- Καλατζή Μαρία
- Κόλλια-Διολέττα Μαρία
- Κουμιώτης Στάθης
- Κουτούμπας Κων/νος
- Κουτούμπα Παρασκευή
- Μπεζεριάνος Γεώργιος
- Ρηγανά-Καρυοφύλλη Αλεξάνδρα
- Stathakis, Gale
